2.3.5 Duurzaamheid

Actuele beleidsontwikkelingen

In juni 2016 is de Aanpak Duurzaamheid vastgesteld, waarin drie pijlers zijn benoemd: ‘circulaire economie’, ‘energietransitie/fossielonafhankelijk’ en ‘inclusieve stad’. Voor deze collegeperiode wordt een programmatische aanpak duurzaamheid ontwikkeld om de duurzame ambities te realiseren. Deze aanpak wordt uitgewerkt in een Deltaplan Duurzaamheid, waarin activiteiten en investeringen op het gebied van circulaire economie, energietransitie en klimaatadaptatie centraal staan. Vanuit deze gedachte worden de duurzaamheidsthema’s Klimaatadaptatie en Inclusieve stad beschreven in respectievelijk Programma 4 Openbare ruimte en Programma 1 Sociaal Domein. 

Amstelveen Fossiel Onafhankelijk 2040
De transitie richting een fossiel onafhankelijke gemeente bestaat uit verschillende opgaven. Voor de gebouwde omgeving zijn dit het verduurzamen van onze elektriciteitsvoorziening, het verduurzamen van onze warmte voorziening en het verduurzamen van de mobiliteit. Dit zijn complexe transitieopgaven met een grote impact op de lokale samenleving. De kosten van de verduurzaming  zullen aanzienlijk zijn, met name voor de bestaande woningen. De eerste onderzoeken hebben het over € 10.000 tot € 70.000 per woning.
De condities waarbinnen de energietransitie moet plaatsvinden zijn nog volop in ontwikkeling.  Denk hierbij aan veranderende wetgeving, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Ook is landelijke nog veel onderzoek en innovatie nodig om de energietransitie mogelijk en betaalbaar te maken.

Belangrijke actuele ontwikkelingen zijn:

• Gemeenten krijgen met het klimaatakkoord de opdracht om een transitievisie warmte te ontwikkelen. Hierin legt de gemeenteraad, uiterlijk eind 2021, het tijdspad vast waarop wijken van het aardgas gaan. Voor de wijken waarvan de transitie vóór 2030 gepland is, zijn ook de potentiële alternatieve energie infrastructuren (all electric, (type) warmtenet enzovoorts) bekend.
• Waar in de transitievisie de mogelijke alternatieven in beeld gebracht zijn, besluit de gemeenteraad in het uitvoeringsplan op wijkniveau over de alternatieve energie infrastructuur van een wijk. Dit biedt het kader waarbinnen gebouweigenaren, netbeheerders, warmtebedrijven, gemeenten en andere partijen investeringsbeslissingen nemen. Denk hierbij aan hoeveel en wanneer er moet worden geïsoleerd en of het elektriciteitsnet moet worden verzwaard. Cruciaal binnen het uitvoeringsplan is de participatie van gebouweigenaren- en gebruikers. Het uitvoeringsplan op wijkniveau moet uiterlijk 8 a 10 jaar voor dato worden vastgesteld.
• Het ‘recht op aardgas’ verandert naar recht op warmte. Dit betekent bijv. een breder aansluitrecht op energie-infrastructuur voor verwarming zoals bijv. rest- en stadswarmte.
• Het in MRA verband uitvoeren van het ‘Grand design 2.0’ warmtenetten.
• Het Klimaatakkoord (2018) richt zich op Regionale Energie- en Strategieën(RES). Hierin wordt de bijdrage van de regio aan de doelen van het klimaat akkoord vastgelegd. Dit vergt nieuwe beleidsontwikkeling en een intensivering van de regionale samenwerking. De RES wordt vastgesteld door de raden in de regio.
• Wet Voortgang Energietransitie (VET) (in werking per 1 juli 2018); De wet VET gaat over aardgasvrije nieuwbouw en de uitfasering van aardgas in de gebouwde omgeving. 
• De energietransitie is een belangrijk thema in de omgevingsvisie en omgevingsplannen.

Uitvoeringsplan Amstelveen aardgasvrij klaar
Het uitvoeringsplan Amstelveen aardgasvrij klaar richt zich op het proces en alle activiteiten die nodig zijn voor het realiseren van gebouwde omgeving die voorbereid is op het vervangen van aardgas door een andere warmtebron en het opwekken van duurzame energie. Enkele belangrijke onderwerpen hierin zijn: Communicatie & participatie met onze inwoners, de organisatie van de samenwerking met de netbeheerders en andere belangrijke stakeholders zoals Eigen Haard.  

Circulaire economie
De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is om herbruikbaarheid van grondstoffen en materialen te maximaliseren en waarde vernietiging te minimaliseren. Anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin waardevolle grondstoffen van product tot afval veranderen en worden vernietigd. In juni 2018 heeft gemeente Amstelveen de MRA intentieverklaring Ontwerp Plan Aanpak Circulaire economie getekend dat zich richt op het aanjagen van de Circulaire Economie, circulair inkopen en een aanpak voor 6 belangrijke en kansrijke grondstoffen.

Duurzaamheidsfonds Amstelveen
In 2019 wordt het duurzaamheidsfonds Amstelveen geëvalueerd en wordt een voorstel gedaan voor het vervolg. De ambitie hierbij is het fonds verder te versterken en een extra impuls te geven.

Samenwerking Duurzaamheid
Gezien de maatschappelijke opgaven op gebied van Circulaire Economie, Energietransitie en de Omgevingswet wordt samenwerking met lokale stakeholders steeds belangrijker. De samenwerking met ‘Duurzaamheidspartners Amstelveen’, een samenwerking tussen gemeente, bedrijven, (maatschappelijke) organisaties en onderwijs biedt hiertoe concrete kansen. Gemeente Amstelveen intensiveert de samenwerking met de regiogemeenten zoals Metropoolregio Amsterdam (MRA), Regio Amstelland & Meerlanden, Warmte & Koude Programma MRA en Servicepunt Duurzame Energie. Kennisdeling en zelf het goede voorbeeld geven zijn hierbij belangrijk.

Bestuurlijke actiepunten:
Duurzaamheidsfonds Amstelveen evaluatie en vervolg: 2-de helft 2019 (was al een beleidsvoornemen bij vaststellen fonds)

Overige toelichting
In de programmabegroting 2018 is aangegeven dat er een energietransitieplan wordt opgesteld en aan de raad voorgelegd. Door het Klimaatakkoord wordt dit gewijzigd in een Regionale Energie- en Strategieën (RES) verwacht eind 2019 en de transitievisie warmte eind 2021.