Mobiliteit

De komende jaren worden grote projecten uitgevoerd in Amstelveen die een forse impact hebben op de mobiliteit en bereikbaarheid van de stad en tijdelijk een extra beslag leggen op onze organisatie. De belangrijkste projecten waar het om gaat zijn de ombouw van de Amstelveenlijn, de verlenging van de Amstelveenlijn naar Uithoorn, de verbreding van de A9 en de doorontwikkeling van het Stadshart.
Elk van deze projecten kent zijn eigen specifieke bekostiging en gemeentelijke bijdrage. Als er in aanvulling op de bestaande scope van deze projecten extra gemeentelijke wensen zijn, dan dienen deze aanvullend bekostigd te worden. Jaarlijks melden wij u de voortgang en leggen wij u zo nodig voorstellen voor. Zo heeft de raad in het kader van de Kadernota 2018 € 9 miljoen gereserveerd voor twee beoogde scopewijzigingen van het project A9, te weten de verlaging van de overkapping Oude Dorp en de verbreding van het Bovenlandpad tot een derde overkapping. Ook heeft uw raad in februari 2018 ingestemd met het doen van een voorinvestering in de inrichtingskosten van de overkappingen A9 Oude Dorp en Stadshart.

Ambtelijke kosten
Projectorganisatie en Communicatie
De aansturing van de grote ruimtelijke en infrastructurele projecten zoals Amstelveenlijn, A9 en Stadshart vindt plaats door het programmamanagement Stedelijke Ontwikkeling. De formatie wordt structureel bekostigd uit de Algemene middelen. Verdere kosten van de planbegeleiding en communicatie die niet bij derden kunnen worden belegd/verhaald maar die nodig zijn om de gemeentelijke inbreng en belangen te waarborgen (toetsing, advies, ontwerp inpassingsplannen, communicatie) zijn niet structureel belegd. Uw raad heeft in het kader van de Perspectiefnota een budget van € 2,35 miljoen beschikbaar gesteld ter dekking van de kosten tot en met 2021.

Grote ruimtelijke en infrastructurele projecten
Inpassing verbreding Rijksweg A9
De voorbereidende werkzaamheden aan het project A9 zijn gestart in de vorm van het vergroten van de capaciteit op het onderliggend wegennet voorafgaand aan de beoogde afsluiting van de toe- en afritten van de A9 richting Holendrecht nabij de Keizer Karelweg. De maatregelen worden gefaseerd uitgevoerd in opdracht van en op kosten van Rijkswaterstaat.

Specifiek onderdeel van de voorbereidende werkzaamheden is de verbreding van het viaduct van de Ouderkerkerlaan over de Beneluxbaan. Hiervoor heeft uw raad een gemeentelijke bijdrage beschikbaar gesteld van € 0,5 miljoen. Rijkswaterstaat en de Vervoerregio Amsterdam verlenen substantiële bijdragen. De totale projectomvang bedraagt circa € 10 miljoen. De aanbesteding voor dit werk is gestart.

Rijkswaterstaat is op 31 januari 2018 gestart met de aanbesteding van het project A9 Badhoevedorp - Holendrecht. De uitvoering van het project zit in de periode 2020 - 2024/2026. Na afloop van het project heeft de gemeente tot taak de aan de gemeente over te dragen projectonderdelen in te richten en in beheer te nemen. Dit betreft met name de overkapping in het Oude Dorp, de overkapping Stadshart met de brug voor langzaam verkeer en de beoogde overkapping Meander met het Bovenlandpad, alsmede de diverse groenzones. De overkappingen zelf worden aangelegd en gefinancierd door Rijkswaterstaat. De inrichting van de overkappingen en groenzones komt ten laste van de Gemeente.

De realisatie van watersystemen voor de overkappingen Oude Dorp en Stadshart hebben wij als voorinvestering in handen gelegd van Rijkswaterstaat. Uw raad heeft hiervoor in februari 2018 een krediet verleend van € 1.1 miljoen. Aanvullend willen wij ook een voorinvestering doen voor een watersysteem voor de overkapping Meander. Dekking van de kosten daarvan kan worden geregeld uit de bijdrage die de eigenaren van het project Residence Amstelveen aan de Burg. Rijnderslaan verlenen aan de verbreding en inrichting overkapping Meander.

In de op 1 maart met Rijkswaterstaat gesloten bestuursovereenkomst is uitonderhandeld dat de door de bevolking gekozen bomenbrug wordt gerealiseerd. Deze op zich duurdere variant is ingepast binnen de voor deze bestuursovereenkomst beschikbare gemeentelijke budgetten. In het kader van de aanbesteding moet nog blijken of de toevoeging van een extra aftakking van de brug met een lift en trap richting Stadshart en busstation binnen het gestelde budgettaire kader haalbaar is. Overigens heeft de Vervoerregio ook nog middelen gereserveerd in het kader van het Investeringsplan Fiets, waarop wij een aanspraak kunnen doen.  

Wij verwachten u in 2019 of in 2020 een aanvraag voor het verstrekken van een voorbereidingskrediet voor te leggen voor de verdere inrichting en bekostiging van de overkappingen. De uitvoeringskosten ramen wij voorlopig op € 6 a € 8 miljoen, waarvoor wij u ook te gelegener tijd een kredietaanvraag zullen voorleggen. De uitvoering van de maatregelen nemen wij ter hand na afronding van het project van Rijkswaterstaat; vanaf 2024.

Uw raad heeft in het kader van de Kadernota 2018 € 9 miljoen gereserveerd voor twee andere scopewijzigingen van het project A9, te weten de verlaging van de overkapping Oude Dorp en de verbreding van het Bovenlandpad tot een derde overkapping. Wij hebben afgesproken met Rijkswaterstaat dat de scopewijziging wordt geëffectueerd direct nadat het Tracébesluit onherroepelijk is geworden, naar verwachting november 2018. Met de eigenaren van het woningbouwproject Residence Amstelveen hebben wij afgesproken dat zij de helft van de kosten voor de verbreding van het Bovenlandpad voor hun rekening nemen. Op verzoek van deze eigenaren hebben wij Rijkswaterstaat bereid gevonden de verbreding nog iets verder op te rekken tot 85 m. De extra kosten hiervoor bedragen € 300.000. De eigenaren zijn bereid ook deze kosten te delen. De extra gemeentelijke kosten ad € 150.000 kunnen binnen het gereserveerde bedrag ad € 9 miljoen worden opgevangen. De daadwerkelijke beschikbaarstelling van (middelen uit) deze reservering leggen wij nog aan u voor nadat het Tracébesluit onherroepelijk is goedgekeurd.

In 2017 heeft u ingestemd met ons voorstel om twee woningen strategisch aan te kopen in het Oude Dorp, passend binnen de financiële ruimte voor de scopewijziging. Inmiddels hebben wij één woning aangekocht. De aankoop past in de gebiedsvisie voor het Oude Dorp, die in maart 2017 door uw raad is vastgesteld.

Inpassing ombouw Amstelveenlijn
De uitvoering van het project is inmiddels gestart. Een aantal werkzaamheden wordt in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam uitgevoerd door de Gemeente Amstelveen. Het betreft de realisatie van watercompensatie, de aanleg van groenvoorzieningen, de aanpassing van verkeersregelinstallaties en de aanleg van een betere haltetoegang nabij halte de Meent (naar aanleiding van de door de gemeenteraad aangenomen “motie Meent”). De kosten van deze activiteiten worden vergoed door de Vervoerregio. In aansluiting op het werk dat door de opdrachtgever c.q. namens de opdrachtgever wordt uitgevoerd zijn enkele maatregelen wenselijk ten behoeve van een goede inpassing in de omgeving. Het gaat om zaken als aanpassen van de openbare verlichting en de wandelpaden en de aankleding van de onderdoorgangen. Dekking van de kosten kan in eerste instantie worden gevonden in de reserve Amstelveenlijn, die thans € 246.000 bedraagt. Als blijkt dat deze bestemmingsreserve onvoldoende ruimte biedt, dan zullen wij u daarover informeren in het kader van de Perspectiefnota 2020. NB. De oorspronkelijke bestemmingsreserve bedroeg € 6 miljoen. De vaste eigen bijdrage van de gemeente aan het project ad € 5,72 miljoen is betaald uit deze bestemmingsreserve. Evenzo is het wenselijk om een aantal verkeersregelinstallaties volledig te vervangen. De meerkosten daarvoor die niet ten laste kunnen worden gebracht van het project zullen wij dekken uit de reserve verkeersregelinstallaties.

Voor de Amstelveenlijn zijn door de gemeente Amstelveen, in opdracht van de Vervoerregio Amsterdam, gronden verworven voor de realisatie van het tracé en een opstelterrein in de Legmeerpolder. De kosten voor de verwerving op basis van onteigening en de procedure worden volledig gedekt door de opdrachtgever; de Vervoerregio Amsterdam.

Uithoornlijn
De betrokken overheden hebben in maart 2018 een overeenkomst gesloten over de verlenging van de Amstelveenlijn naar Uithoorn. Amstelveen draagt niet bij aan de aanlegkosten, maar levert wel een bijdrage aan de planstudie. Voor het opstellen van een bestemmingsplan, het begeleiden van de grondaankopen en de kosten van grondaankopen ontvangt de gemeente een kostendekkende vergoeding van de opdrachtgever Vervoerregio Amsterdam.

Stadshart
Wij volgen de insteek dat de plannen van de commerciële partijen voor de gemeente ten minste budgettair neutraal moeten zijn. Maar voor het niet commerciële deel gaat dit niet op (Stadsplein, infrastructuur, culturele functies). De plannen daarvoor zijn echter nog onvoldoende uitgewerkt om te oordelen of gemeentelijke investeringskredieten benodigd zijn en zo ja, van welke omvang. Wij zijn voornemens om voor het Stadshartproject een grondexploitatie op te stellen zodat meerjarig kosten en opbrengsten met elkaar in verband kunnen worden gebracht. De Raad heeft in juni 2017 besloten dat opbrengsten vanuit grondverkoop in het Stadshart gebruikt worden voor de inrichting van de openbare ruimte zoals ook opgenomen in de Ruimtelijke Uitwerking visie Stadshart Amstelveen. De opbrengsten van de grondverkoop van de projecten Hudson’s Bay en Rembrandtpassage worden dan niet alleen gebruikt voor het dekken van ambtelijke- en overige gemaakte kosten, maar worden ook gereserveerd voor de benodigde investeringen in de openbare ruimte van het Stadshart door een storting van € 85.000 in de reserve grote projecten. De bestemmingsreserve bedraagt thans € 169.000 en reserveren wij aldus voor maatregelen voortkomend uit de vaststelling van de ruimtelijke kaders Stadshart.

Voor de ontwikkelingen Stadshart zijn diverse projecten in ontwikkeling. Een belangrijke stap is het project Rembrandtpassage. Voor de realisatie van dit project is een grondverkoop aan Unibail-Rodamco nodig.

Conclusie mobiliteit
Het belang van grote projecten voor de Amstelveense samenleving is duidelijk. Naast uitgaven voor de projecten zelf leidt dit ook tot een middelenvraag voor ambtelijke kosten. Vervolgens moet na afronding van de projecten de structurele last voor bijvoorbeeld groenonderhoud en wegen worden ingevlochten in de gemeentebegroting.

Bij de concrete vormgeving zijn tal van afwegingen aan de orde die tot een substantiële middelenvraag kunnen leiden. Zodra meer duidelijkheid bestaat over concrete projectkosten worden deze via Perspectiefnota of afzonderlijke voorstellen aan de raad voorgelegd.

Gelet op de complexiteit van de projecten vinden wij een risicobuffer van € 5 miljoen reëel.